به قلم سرکار خانم دکتر مهشید شهیدی؛ پژوهشگر جامعه شناسی

یکی از زمینه‌های تاثیرگذار در شکل‌گیری ساحت تحولات آینده، نقش رسانه‌ها و محصولات فرهنگی است. صنایع فرهنگی از طریق فیلم‌ها، بازی‌های ویدئویی و هنر مفهومی، تصاویر گویایی از دنیای آینده خلق می‌کنند. در حقیقت آثار فرهنگی توانایی قدرتمندی در شکل دادن به تصور ما از آینده دارند. صنایع فرهنگی آینده‌های احتمالی را به تصویر می‌کشند و تخیل ما را در مورد پیشرفت‌های فناوری، تغییرات اجتماعی و چالش‌های بالقوه برمی‌انگیزند.

از آغاز قرن بیست و یکم، بسیاری از کشورها درصدد هستند تا با استفاده از ظرفیت صنایع فرهنگی، تصویر خود را بهبود بخشند؛ تصویر ذهنی تاثیر بسزایی بر منافع کشور، هم در سطح محلی و هم در سطح جهانی دارد.

ایالات متحده به عنوان یک نمونه بارز تصویرسازی با استفاده از نفوذ اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن برای شکل دادن به ادراکات از طریق نمادهای نمادین مانند هالیوود، سیلیکون ولی و رویای آمریکایی است که خود را به عنوان نمادی از فرصت و آزادی تثبیت کرده است.

به عنوان مثال کره جنوبی با ایجاد یک نظام یکپارچه تولید محتوا در فیلم و موسیقی در قالب آژانس صنایع خلاق و برندسازی ملی تحت عنوان هالیو یا همان موج کره‌ای توانسته مفهوم K-culture را بازنمایی ‌کند و خود را ذیل عنوان کلان‌تر فرهنگ کره‌ای قرار دهد.

ژاپن نیز کشوری است که بسیاری از محصولات فرهنگ عامه مانند سریال‌های تلویزیونی، فیلم‌ها، انیمه، مانگا و حتی بازی‌های ویدیویی را به سراسر جهان صادر کرده‌است و توانسته سنت‌های چند صد ساله خود را با فناوری پیشرفته و فرهنگ بومی خود ترکیب کند.

تصویرسازی در ژاپن اغلب از طریق انیمه‌هایی تولید می‌شود که شخصیت‌هایی را به تصویر می‌کشند که سخت‌کوش، وفادار به سنت و قدرت فناوری هستند که این موارد بازتاب‌دهنده‌ی هویت ملی ژاپن است.

امارات متحده عربی نیز از جمله کشورهایی بوده است که سرمایه گذاری زیادی بر روی نمادهای فرهنگی انجام داده است تا خود را در یک فرهنگ در سطح جهانی قرار دهد و در این راستا هم به لحاظ جغرافیایی و هم به لحاظ فرهنگی در پی ایجاد تغییرات گسترده‌ای بوده است. یکی از اقدامات انجام شده از سوی امارات برای بهبود برند ملی و توسعه ظرفیت‌های تصویر از آینده در این کشور برگزاری نمایشگاه اکسپو 2020 بوده است. علاوه بر این دانشگاه‌ها به عنوان هسته اصلی قدرت نرم در امارات هستند. در حال حاضر ۳۲ پردیس از دانشگاه‌های جهانی در شارجه امارات مستقر هستند. به طور کلی امارات به دنبال تبدیل شدن به یک هاب علمی در منطقه است. سرمایه‌گذاری‌ها در این کشور شامل ایجاد مؤسسات فرهنگی و زیرساخت‌ها در سطح جهانی است (مانند لوور ابوظبی، دانشگاه نیویورک ابوظبی، مرکز خلاق یاس، بیت العود، خانه صنعتگران، کتابخانه کودکان ابوظبی).

ادامه دارد...

پایان./